Spektrofotometre Nedir? UV Spektrofotometre, Kullanımı ve Ölçüm Yöntemleri
Spektrofotometreler, modern laboratuvarlarda en sık kullanılan analiz cihazlarından biridir. Özellikle kimya, biyoloji, çevre ve ilaç endüstrisi gibi pek çok alanda kritik ölçümler için tercih edilir. Bu yazıda, spektrofotometre ile ilgili en çok merak edilen soruları detaylı şekilde ele alıyoruz.
Spektrofotometre Nedir?
Spektrofotometre, bir maddenin belirli dalga boyundaki ışığı ne kadar absorbe ettiğini ölçen bir cihazdır. Işık ile madde arasındaki etkileşimi inceleyerek, maddenin konsantrasyonu hakkında bilgi verir. Analizler genellikle sıvı numunelerle yapılır ve sonuçlar absorbans veya transmittans değeri olarak alınır.
UV Spektrofotometre Nedir?
UV spektrofotometre, ultraviyole (200–400 nm) ve görünür (400–800 nm) ışık spektrumunda çalışan spektrofotometre türüdür. UV ışık altında moleküllerin absorbans özellikleri ölçülerek, DNA, protein gibi biyomoleküllerin konsantrasyonu ve saflığı analiz edilebilir.
Spektrofotometre Ölçüm Nasıl Yapılır?
Spektrofotometre ile ölçüm yapmak için genel adımlar şunlardır:
Numune Hazırlığı: Çözelti formundaki numune kuvet içine alınır.
Boş Numune (Blank) Hazırlığı: Numuneyi taşıyan çözücü boş kuvetle referans olarak kullanılır.
Cihaz Ayarı: İlgili dalga boyu seçilir.
Kalibrasyon (Blank Ölçümü): Cihaz, çözücü ile sıfırlanır.
Numune Ölçümü: Hazırlanan numune cihazda ölçülür ve absorbans değeri okunur.
Spektrofotometre Nasıl Kullanılır?
Cihaz kullanımı genellikle şu adımları içerir:
Cihazı açın ve ısınmasını bekleyin.
Gerekli dalga boyunu ayarlayın.
Boş kuveti yerleştirerek kalibrasyon yapın.
Numune kuvetini yerleştirin ve ölçüm alın.
Sonuçları yazılım veya ekran üzerinden takip edin.
Spektrofotometre Kalibrasyonu Nasıl Yapılır?
Kalibrasyon, cihazın doğru ölçüm yapabilmesi için zorunludur. İki şekilde yapılabilir:
Blank Kalibrasyonu (Sıfırlama):
Boş kuvet (yalnızca çözücü içeren) cihazda ölçülür.
Cihaz bu değeri “sıfır” kabul eder.
Standart Çözeltilerle Kalibrasyon:
Bilinen konsantrasyonlarda çözeltiler kullanılarak kalibrasyon eğrisi oluşturulur.
Özellikle kantitatif analizlerde gereklidir.
UV Spektrofotometre Nasıl Kullanılır?
UV spektrofotometre kullanımı klasik spektrofotometre ile benzerdir. Ancak dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
UV geçirgen kuvet (kuvars kuvet) kullanılması gerekir.
Cihazın UV lambasının çalışma süresi düzenli takip edilmelidir.
DNA/RNA analizlerinde 260/280 oranı gibi belirli dalga boylarında ölçüm yapılır.
Spektrofotometre Kullanımı
Spektrofotometre, aşağıdaki gibi birçok uygulamada kullanılabilir:
Konsantrasyon tayini (glikoz, protein, DNA)
Saflık analizi
Kimyasal reaksiyonların izlenmesi
Kalite kontrol süreçleri
Spektrofotometre Hangi Analizlerde Kullanılır?
DNA ve RNA analizi (biyoteknoloji)
Enzim aktivite testleri
İlaç etken madde miktar tayini
Su kalitesi testleri (nitrat, fosfat)
Protein tayini (Bradford, Lowry)
Spektrofotometre ile Hangi Analizler Yapılır?
| Analiz Türü | Kullanım Alanı |
|---|---|
| DNA/RNA Konsantrasyonu | Moleküler biyoloji |
| Protein Konsantrasyonu | Biyokimya |
| İlaç Etken Madde Tayini | İlaç endüstrisi |
| Nitrat/Fosfat Ölçümü | Çevre analizleri |
| Renk Stabilitesi Analizi | Gıda ve kozmetik sektörü |
UV-Vis Spektrofotometre Çalışma Prensibi
UV-Vis spektrofotometre, UV ve görünür ışık spektrumundaki ışığı kullanarak numunelerin absorbansını ölçer. Çalışma prensibi şu şekildedir:
Işık Kaynağı: UV ve görünür ışık üretir (Deuterium ve Tungsten lambalar).
Monokromatör: Işığı tek bir dalga boyuna ayırır.
Numune Hücresi: Işık, içinden geçtiği numune tarafından emilir.
Dedektör: Geçen ışığı ölçer.
Sonuç: Absorbans hesaplanarak konsantrasyon tespit edilir.
Bu yöntem, Lambert-Beer yasasına dayanır:
Absorbans, numunedeki madde miktarı ile doğru orantılıdır.
Spektrofotometre Fiyatları
Spektrofotometre fiyatları, cihazın tipine, özelliklerine ve markasına göre büyük farklılıklar gösterir. Basit bir UV-Vis spektrofotometre 500$ dan başlarken, daha gelişmiş modellerin fiyatı 12.000$ a kadar çıkabilir. Spektrofotometre alırken, ihtiyaçlarınızı ve bütçenizi göz önünde bulundurmanız önemlidir.
Sonuç
Spektrofotometreler, analizlerin doğruluğu ve tekrarlanabilirliği açısından kritik cihazlardır. UV/Vis spektrofotometreler ise biyolojik ve kimyasal analizlerin vazgeçilmezidir. Cihazın doğru kullanımı, düzenli kalibrasyonu ve uygun uygulama bilgisi ile laboratuvarlarınızda güvenilir sonuçlar elde edebilirsiniz.
Yapmayı planladığınız çalışma için Spektrofotometre ürün uzmanlarından Ücretsiz destek sağlayabilirsiniz.
0216 329 1177 – info@laboteknoloji.com
